شیوه مصرف صحیح غذا و هرم غذایی[

شرط اصلی سلامت زیستن داشتن تغذیه صحیح است. تغذیه صحیح یعنی رعایت دو اصل تعادل و تنوع در برنامه ریزی غذایی روزانه تعادل به معنی مصرف مقادیر کافی از مواد غذایی و تنوع به معنی انواع مختلف مواد غذایی در ۵ گروه اصلی مواد در هرم غذایی می‌باشد. هرم غذایی از ۵ گروه اصلی مواد غذایی تشکیل شده‌است. هر چه از بالای هرم به سمت پایین نزدیک می‌شویم حجمی که گروههای غذایی به خود اختصاص می‌دهند بیشتر شده و باید مقدار مصرف روزانه آنها بیشتر شود. در هر گروه مواد غذایی دارای ارزش غذایی تقریباً یکسان هستند و می‌توان از یکی بجای دیگری استفاده کرد.

هرم غذایی

گروه نان و غلات[

این گروه شامل موادی مانند انواع نان، برنج، ماکارونی، گندم و جو است منبع مهم انرژی، آهن، انواع ویتامین‌های گروه B می‌باشند. هر واحد سهم از این گروه برابر است با یک برش ۳۰ گرمی از انواع نان به (اندازه یک کف دست از نان سنگک، بربری یا تافتون و در مورد نان لواش چهار کف دست)، نصف لیوان ماکارونی یا برنج خام معادل یک لیوان از شکل پخته آنها، نصف لیوان غلات خام معادل یک لیوان پخته غلات. میزان توصیه شده ۱۱-۶ واحد می‌باشد. هر واحد از این گروه تامین کننده ۱۵ گرم کربوهیدرات، ۳ گرم پروتئن و صفر گرم چربی است. بهتر است از نان‌های حاوی سبوس (نان جو و سنگک) استفاده کرد و برای کامل کردن پروتئین گروه نان و غلات بهتر است آنها را بصورت مخلوط با حبوبات مصرف کرد (عدس پلو، باقلاپلو …)

گروه میوه‌ها و سبزی ها[

سبزی و میوه‌های غنی از ویتامین C (مثل سبزی‌های برگی، گوجه فرنگی، فلفل دلمه‌ای و مرکبات)، سبزی‌ها و میوه‌های غنی از ویتامین A شامل سبزی‌ها و میوه‌های زرد، نارنجی، قرمز، سبز تیره و سبزی‌های برگی (مثل اسفناج، هویج، گوجه فرنگی، طالبی، زردآلو، قارچ، پیاز، سیب زمینی، کاهو و …)در این گروه قرار دارند. این گروه منبع ویتامین A، ویتامین C و فیبر غذایی هستند. هر واحد از این گروه برابر است با یک عدد میوه متوسط، یک چهارم متوسط، نصف لیوا ن حبه انگور، سه عدد زرد آلود، نصف لیوان آب میوه، یک لیوان کاهو یا سبزی خوردن یا نصف لیوان سبزی پخته یا یک لیوان سبزی خام خرد شده یا یک عدد سیب زمینی متوسط. میزان توصیه شده روزانه ۵-۳ واحد می‌باشد. مصرف هر واحد تامین کننده ۵ گرم کربوهیدرات و ۲ گرم پروتئین است. بهتر است پس از جدا کردن پوست میوه از قرار دادن آن در مجاورت هوا خوداری شود زیرا ویتامین‌های آن مخصوصاً ویتامین C از بین می‌رود.

گروه شیر و لبنیات[

این گروه شامل موادی مانند شیر، ماست، کشک، بستنی و پنیر می‌باشد ( در بعضی از منابع پنیررا در گروه گوشت قرار می‌دهند)، این گروه بهترین منبع کلسیم، ویتامین B، پروتئین و ویتامین B می‌باشند هر واحد از این گروه برابر است بایک یک لیوان شیر، یک لیوان ماست، ۶۰-۴۵ گرم پنیر (دو قوطی کبریت پنیر) یا یک لیوان کشک پاستوریزه یا نصف لیوان بستنی. میزان توصیه شده روزانه ۳-۲ واحد می‌باشد. هر واحد تامین کننده ۱۲ گرم کربوهیدرات، ۸ گرم پروتئین، ۸-۵ گرم چربی می‌باشد.

گروه گوشت، حبوبات، مغزها و تخم مرغ[

این گروه شامل موادی مانند: گوشت‌های قرمز (گوسفند و گوساله)، گوشت‌های سفید (مرغ، ماهی و پرندگان)، جگر، دل، قلوه، زبان و مغز، تخم مرغ، حبوبات (نخود، لوبیا، عدس، باقلا، لپه و ماش) و مغزها (گردو، بادام، فندق، پسته و انواع تخمه) است که سرشار از پروتئین، فسفر، ویتامین‌های B و B، روی، منیزیوم و آهن می‌باشند. هر واحد از این گروه شامل ۶۰ گرم گوشت و لخم پخته (دو قطعه خورشتی)، دو عدد تخم مرغ، با یک لیوان حبوبات پخته (معادل نصف لیوان حبوبات خام) یا یک لیوان انواع مغزها (گردو، فندق، بادام، پسته و تخمه) بوده میزان توصیه شده آنها روزانه ۳-۲ واحد می‌باشد. هر واحد تامین کننده ۷ گرم پروتئین، ۵ گرم چربی و صفر گرم کربوهیدرات است.

گروه چربی‌ها، روغن‌ها و شیرینی ها[

چربی‌ها منبع مهم تامین کننده ویتامین‌های محلول در چربی هستند. بدلیل اینکه دارای انرژی بالا و مواد مغذی اندکی هستند میزان سهم روزانه برایشان در نظر گرفته نشده‌است (مصرف با احتیاط). این گروه شامل کره، خامه، مارگارین، انواع روغن‌ها، مایونز، انواع سس‌ها، سر شیر و پنیر خامه‌ای و چیپس می‌باشند. همینطور انواع آب نبات، شکلات، شیرینی‌ها، نوشابه‌های گازدار، مربا، عسل، ژله، شکر و… جزء این گروه هستند. هر واحد از این گروه چربی‌ها دارای ۵ گرم چربی می‌باشد. بطور کلی یک رژیم روزانه باید شامل (۱۵-۱۲) درصد پروتئین، (۶۰-۵۰) درصد کربوهیدرات و (۳۰) درصد چربی باشد

رژیم غذایی کم کالری چیست

تغذیه مناسب برای کاهش وزن اهمیت بسیاری دارد و کمک می کند تا سیستم انرژی بدن بهینه شود و به طور مؤثری کار کند بسیاری از افراد وقتی می خواهند لاغر شوند، میزان غذای مصرفی خود را به طور چشمگیری کاهش می دهند، در نتیجه وضعیت تغذیه ای آنها افت می کند. وقتی بدن چربی یا کربوهیدرات را می سوزاند، سلول ها برای کامل کردن فرآیند شیمیایی به تغذیه اساسی نیازمند هستند.

عدم تعادل در وضعیت تغذیه ای اغلب بر سطوح انرژی بدن اثر می گذارد، در نتیجه ممکن است احساس خستگی، ضعف و فقدان انرژی کنیم. بدیهی است که عضلات بر اثر کمبود ویتامین ها یا مواد معدنی خاص، از کار نمی افتند، اما عدم تعادل بین این مواد مغذی می تواند به شیوه های مختلفی روی ما اثر بگذارد. تاکنون احساس کرده اید که می خواهید بلند شوید و برای کم کردن وزن ورزش کنید، اما به نظر می رسد که بدنتان تمایلی به این کار ندارد و هنگامی که شروع به تمرین ورزشی می کنید، ظرف پنج دقیقه احساس خستگی یا حتی غش می کنید!

حقایق تغذیه ای 
بسیاری از ویتامین های گروه B برای انجام سوخت و ساز (متابولیسم) انرژی در بدن مورد نیاز هستند.اگر یک رژیم غذایی کم کالری، به مقدار کافی ویتامین های گروه B را تأمین نکند، ممکن است بر سوخت و ساز چربی ها و کربوهیدرات ها تأثیر بگذارد و منجر به احساس خستگی، بی حالی و خواب آلودگی در فرد شود. ویتامین C نیز نه تنها باعث افزایش مقاومت بدن در برابر عفونت ها می شود، بلکه به بازسازی و حفظ بافت های عضلانی و رگ های خونی کمک می کند. برای انجام تمرین های ورزشی طولانی به منظور سوزاندن میزان مناسبی از کالری برای کاهش دایمی وزن، وجود بافت های قوی تر عضلانی لازم است.

لازم نیست کیلو کیلو ویتامین و قرص های مواد معدنی بخورید تا مطمئن شوید تمام مواد مغذی لازم به بدنتان رسیده است. خوردن روزانه یک قرص مولتی ویتامین هم کافی است تا به حفظ سطوح انرژی بدنتان کمک کند؛ بدین ترتیب شما می توانید به طور مؤثری ورزش کنید. یادتان باشد قبل از مصرف هر نوع مکملی حتما با پزشک مشورت کنید. 

برای جلوگیری از کاهش بافت های عضلانی هنگام کاهش وزن، باید به مقدار کافی پروتئین با کیفیت بالا (مثل تخم مرغ، لبنیات، انواع گوشت و حبوبات) مصرف کنید. هر چه بافت های عضلانی کمتری از دست بدهید، میزان متابولیسم بدن نیز کمتر کاهش پیدا خواهد کرد. اگر متابولیسم بدن همچنان بالا باشد، سوزاندن چربی های اضافی بدن و در نتیجه کاهش وزن ادامه خواهد داشت، ولی با افت متابولیسم، کاهش وزن سخت خواهد شد.

تغذیه مناسب به معنای مصرف کافی و متعادل از تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن، اعم از پروتئین، کربوهیدرات، اسیدهای چرب ضروری، ویتامین ها، مواد معدنی و الکترولیت ها می باشد. بدن می تواند مدت طولانی با یک رژیم غذایی کم کالری دوام بیاورد، اما نیازمند مواد مغذی ضروری است تا بتواند انرژی ذخیره اش، یعنی چربی های اضافی را مصرف کند.

این مقاله برای افراد بزرگسال سالمی (یعنی بیمار نباشند) تهیه شده که رژیم غذایی کم کالری دارند. چنانچه شما رژیم غذایی مناسب و متعادل با کالری کافی دارید، نیازی نیست که هیچ گونه مکمل تغذیه ای مصرف کنید. ولی در کنار یک رژیم کم کالری می توان از مکمل استفاده کرد. مجدداً توصیه می کنم چنانچه تصمیم دارید هر گونه مکمل تغذیه ای را بخورید، تحت هر شرایطی، قبلا ً با یک پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید

بهترین ماده غذایی برای كاهش وزن

دانشگاه هاروارد اعلام كرده است كهكلسیم موجود در لبنیات در باز شدن عروق و كاهش فشار خون نقش دارد.

 ماست از هند باستان شناخته شده است. در هند باستان مخلوطماستو عسل را غذای روحانی می‌نامیدند. ماست از تخمیر شیر به دست می‌آید، پس از حرارت دادن شیر تا دمای 80 درجه سانتیگراد و تغییر و تخریب پروتئین كازئین در شیر و اضافه شدن استرپتوكوكوس و بیفیدوباكتری‌ها در شیر لخته ایجاد شده و پس از سرد كردن تا دمای 45 درجه سانتیگراد بین 7-4 ساعتماستبه دست می‌آید. ماست دارای سه نوع كم‌چرب، با چربی متوسط و پرچرب می‌باشد كه یك لیوان 240 سی‌سی ماست حاوی 12 گرم پروتئین، 15گرم كربوهیدرات و 300-280 میلی‌گرم كلسیم می‌باشد. ویتامین B12 , B2 ، پتاسیم و منیزیم در شیر فراوان است.

1

- پیشگیری از پوكی استخوان (استئوپروز)


مصرف كلسیم و ویتامین D از پوكی استخوان جلوگیری می‌كند. كلسیم در تمامی سنین در حجم و استحكام استخوان نقش اساسی دارد و ویتامین D جذب كلسیم را بالا می‌برد. برای دارا بودن استخوان‌های محكم روزانه 800 تا 1000 میلی‌گرم كلسیم لازم است كه سه لیوان ماست آن را تأمین می‌كند. امروزه بسیاری از انواع ماست‌ها با ویتامینD غنی شده است، روزانهIU 400 ویتامین D برای جذب كلسیم لازم می‌باشد.

2- كاهش خطر فشار خون بالا

در تحقیقات اخیری كه در دانشگاه مادرید اسپانیا بر روی 5000 نفر انجام شد 50 درصد خطر فشار خون بالا در افرادی كه روزانه 3-2 سهم ماست كم‌چرب مصرف می‌كردند كاهش پیدا كرد؛ دانشگاه هاروارد اعلام كرده است كه كلسیم موجود در لبنیات در باز شدن عروق و كاهش فشار خون نقش دارد.

3- بهبود سیستم گوارش

ماستبه بهبود مشكلات گوارشی زیر كمك می‌كند:

عدم تحمل لاكتوز؛ در حالی كه 8 درصد جمعیت جهان نسبت به شیر حساس هستند، پژوهشگران اعلام كرده‌اند كه شیر دارای لاكتوز و پروتئین كازئین است كه افراد به آن آلرژی دارند و در ماست این دو عامل به مقدار حداقل وجود دارد، در صورتی كه یك لیوان ماست، همان مقدار پروتئین و كلسیم را به افراد می‌رساند.

یبوست؛ماستبه دلیل دارا بودن پروبیوتیك‌ها فعالیت روده را افزایش داده و از یبوست جلوگیری می‌كند.

سرطان روده؛ هنگامی كه فعالیت روده افزایش یابد و مدفوع در روده تجمع پیدا نكند تا مواد سمی و رادیكال‌های آزاد ایجاد شود، خطر ابتلا به سرطان روده كاهش می‌یابد.
عفونت پیلوری معده؛ ماست اسید معده را معتدل كرده و سوزش معده را كه باكتری هلیکو‌باكتر‌پیلوری ایجاد می‌كند كاهش می‌دهد. در تحقیقات اخیر در تایوان ماست به دلیل دارا بودن لاكتوباسیلوس در درمان عفونت هلیکوباكتر مفید می‌باشد و خطر ابتلا به سرطان معده را كاهش می‌دهد.

4- كاهش عفونت دستگاه تناسلی در زنان

كاندیدا (Candida) سبب عفونت دستگاه تناسلی می‌گردد و بیماری بسیار شایع در زنان است.
PH مناسب دستگاه تناسلی حدود 5/4- 4 می‌باشد. در افراد دارای كاندیدا PH حدود 6 می‌باشد. در تحقیقات اخیر افرادی كه روزانه یك لیوان ماست به مدت یك ماه مصرف كردند، PH دستگاه تناسلی از 6 به 4 رسیده و عفونت كاندیدا در آنها به صورت محسوس كاهش پیدا كرده است.

5-ایجاد احساس سیری و كاهش وزن بدن

یك لیوان ماست با چربی متوسط حاوی 130كیلوكالری انرژی می‌باشد. در تحقیقات اخیر بر روی دو گروه 15 نفری از افراد، میان وعده‌های حاوی مقدار یكسان 130 كیلوكالری (یك لیوان ماست و انواع آبمیوه) به افراد داده شده است. در افرادی كه ماست را میان‌وعده خود انتخاب كردند در وعده غذایی اصلی خود به میزان كمتری ماده غذایی مصرف كردند؛ محققین به این نتیجه رسیده‌اند كه ماست احساس سیری را در افراد افزایش می‌دهد.
همچنین كلسیم موجود در شیر و ماست سبب افزایش متابولیسم شده و سوخت و ساز بدن را افزایش می‌دهد و در درازمدت سبب كاهش وزن بدن می‌گردد.

وجود پروبیوتیك‌ها در ماست‌های غنی شده

پروبیوتیك‌ها‌ یك سری موجودات ریز و زنده هستند كه در روده‌ها باعث توازن میكروبی می‌شوند و برای سیستم گوارش بسیار مفید می‌باشند.
مصرف پروبیوتیك‌ها ایمنی بدن را افزایش می‌دهد، در تحقیقات اخیر نشان داده شده است اگر مادران باردار 6 ماه ماست‌های حاوی پروبیوتیك مصرف كنند نوزادان دچار اگزمای پوستی نمی‌شوند.
پروبیوتیك‌ها مانع رشد باكتری‌های مضر روده می‌شوند و در ساخت ویتامین‌ها و اسیدهای آمینه نقش دارند و عوامل بیماری‌زا را كاهش می‌دهند و نقش درمانی در پیشگیری از مشكلات گوارشی دارند.
در انتها لازم به ذكر است كه متخصصین تغذیه روزانه 3 لیوان لبنیات را در سبد غذایی توصیه می‌كنند كه حتما یك لیوان آن باید ماست با چربی متوسط باشد.

گروههای غذایی

غذاها از مواد مغذی تشکیل شده اند و تغذیه صحیح یعنی خوردن ودریافت مقدار لازم وکافی از این مواد . مقدار مناسب این مواد مغذی که برای حفظ سلامتی لازمند نیازمندیهای تغذیه ای نامیده می شوند.این نیازمندیها با توجه به شرایط جسمی ، محیطی و فردی متفاوتند وبراساس سن ، جنس ، اندازه بدن ومیزان فعالیت فرد تغییر می کند.

گروههای غذایی

غذاها از مواد مغذی تشکیل شده اند و تغذیه صحیح یعنی خوردن ودریافت مقدار لازم وکافی از این مواد . مقدار مناسب این مواد مغذی که برای حفظ سلامتی لازمند نیازمندیهای تغذیه ای نامیده می شوند.این نیازمندیها با توجه به شرایط جسمی ، محیطی و فردی متفاوتند وبراساس سن ، جنس ، اندازه بدن ومیزان فعالیت فرد تغییر می کند.

یکی از بهترین راهها برای اطمینان از تامین نیازمندیهای تغذیه ای استفاده از گروههای اصلی غذایی است.

• گروه شیر ولبنیات
• گروه گوشت وتخم مرغ ، حبوبات  ومغزها
• گروه نان وغلات
• گروه میوه وسبزیجات
• گروه متفرقه

واحد غذایی یا سهم غذایی :    مقدار مشخصی از مواد غذایی که در یک گروه قرار می گیرند و می توانند جانشین یکدیگر شوند را یک واحد غذایی یا سهمغذایی می گویند.به عنوان مثال یک سهم شیر (یک لیوان) یا یک سهم ماست  (یک لیوان )می توانند جانشین یکدیگر شوند.

گروه شیر ولبنیات

u     مواد غذایی مانند شیر، ماست ،پنیر ، کشک وبستنی در این گروه قرار می گیرند.مواد غذایی این گروه حاوی کلسیم وفسفر بوده وعلاوه برآن حاویپروتئین وانواع ویتامین های گروه AوB نیز هستند.مصرف این گروه به علت آنکه مهمترین منبع کلسیم وفسفر هستند برای استحکام استخوان ها ودندانها لازم است.همچنین به علت داشتن ویتامین A برای رشد وسلامت پوست نیز مفیدند.

u     توصیه می شود افراد بالغ از این گروه روزانه به اندازه 3 - 2 سهم 

هرم غذايي چيست؟

هرم غذايي نشان دهنده گروه هاي غذايي و موادي است كه در هر گروه جاي مي گيرند.

قرار گرفتن موادغذايي در بالاي هرم كه كمترين حجم را در هرم اشغال مي كند به اين معني است كه افراد بزرگسال بايد از اين دسته از مواد غذايي كمتر مصرف كنند (مانند قندها و چربي ها)

هر چه از بالاي هرم به سمت پايين نزديك مي شويم حجمي كه گروه هاي غذايي به خود اختصاص مي دهند بيشتر مي شود كه به اين معني است كه مقدار مصرف روزانه اين دسته از مواد غذايي بايد بيشتر باشد.

شناسايي گروههاي غذايي به عنوان راهنمايي براي تعذيه كليه گروههاي سني در جامعه ضروري است و پايه و اساس برنامه ريزي غذايي همه افراد مي باشد كه البته در گروههاي سني مختلف قابل انطباق با شرايط ويژه آن گروه بوده و در فصل مربوطه به تفاوت در سهم گروههاي غذايــي و توصيه هاي تغذيه اي خاص آن اشاره شده است.

گروه نان و غلات

اين گروه شامل انواع نان، برنج، ماكاروني، گندم و جو است.

مواد مغذي مهم: انرژي، بعضي از انواع ويتامين هاي گروه ب، آهن و مقداري پروتئين.

واحد اندازه گيري: هر واحد از اين گروه برابر است با يك برش 30 گرمي از انواع نان (به اندازه يك كف دست از نان سنگك، بربري يا تافتون در مورد نان لواش چهار كف دست معادل 30 گرم است)، نصف ليوان ماكاروني يا برنج خام معادل يك ليوان از شكل پخته آن ها، نصف ليوان غلات خام معادل يك ليوان پخته غلات.

مقدار مصرف: براي افراد بزرگسال سالم مصرف روزانه 12-10 واحد توصيه مي شود. اين گروه براي تامين انرژي، رشد و سلامت دستگاه عصبي لازم است.

نكات مهم در استفاده از گروه نان و غلات

1- بهتر است برنج به صورت كته مصرف شود.

2- بيشتر از نان هاي حاوي سبوس (مثل نان جو و سنگك) استفاده شود.

3- براي كامل كردن پروتئين گروه نان و غلات بهتر است آن ها را به صورت مخلوط با حبوبات مصرف كرد (مثلا" عدس پلو، باقلا پلو، عدسي با نان و غيره).

گروه ميوه ها و سبزي ها

اين گروه شامل موارد زير است:

الف- سبزي ها و ميوه هاي غني از ويتامين C (مثل سبزي هاي برگي، گوجه فرنگي وفلفل دلمه اي و ميوه هايي مثل مركبات).

ب- سبزي ها و ميوه هاي غني از ويتامين A شامل سبزي ها و ميوه هاي به رنگ زرد، نارنجي، قرمز و سبز تيره و سبزي هاي برگي (مثل اسفناج، هويج، گوجه فرنگي، طالبي، زردآلو و شليل).

ج- ساير سبزي ها يا ميوه ها (مثل سيب، موز، هلو، گلابي، انواع توت ها، گيلاس، انگور، هندوانه، كرفس، بادمجان، كدو، سبزي خوردن، قارچ، پياز و كاهو).

مواد مغذي مهم: انواع ويتامينها، انواع املاح و فيبر.

واحد اندازه گيري: هر واحد از اين گروه برابر است با يك عدد ميوه متوسط (يك عدد سيب يا پرتقال يا هلو) يا يك چهارم طالبي متوسط يا نصف ليوان حبه انگور يا 3 عدد زردآلو يا نصف ليوان آب ميوه و يا يك ليوان سبزي برگي مثل: كاهو و سبزي خوردن يا نصف ليوان سبزي پخته يا يك ليوان سبزي خام خرد شده.

مقدار مصرف: بـــراي افـــراد بزرگسال سالم روزانه 4 -2 واحد ميوه و 5-3 واحد سبزي توصيه مي شود. اين گروه براي حفظ مقاومت بدن در برابر عفونت ها، ترميم زخم، بهبود ديد در تاريكي و تقويت بينايي و سلامت پوست ضروري است.

نكات مهم در استفاده از گروه ميوه ها و سبزي ها

1- روزانه يك واحد يا بيشتر از ميوه ها و سبزي هاي غني از ويتامين C و يك واحد از ميوه ها يا سبزي هاي غني از ويتامين A مصرف شود.

2- قبل از مصرف سبزي ها و ميوه ها بايد آن ها را به دقت شست و ضد عفوني كرد.

3- براي شستن سبزي ها پس از پاك كردن و شستشوي اوليه ابتدا بايد آن را در 5 ليتر آب ريخته و نصف قاشق چاي خوري (5 قطره) مايع ظرفشويي به آن اضافه كرد و به هم زد. پس از 5 دقيقه كفاب جدا شود و سبزي با آب سالم شسته شود. اين كار براي جدا شدن تخم انگل از سبزي ها ضرورت دارد. براي ضد عفوني نمودن بايد نصف قاشق چاي خوري پودر پركلرين در 5 ليتر آب اضافه كرد، سبزي را 5 دقيقه در آن قرار داد سپس مجددا" با آب سالم شسته و مصرف كرد.

4- ميوه هايي كه پوست آن ها خوردني است بهتر است با پوست مصرف شود البته لازم است پوست اين ميوه ها قبل از مصرف كاملا" شسته شود.

5- براي پختن سبزي ها از آب كم استفاده شود، آب حاصل از پختن سبزي ها در غذا استفاده شود.

6- هنگام پختن سبزي در ظرف را بايد بست.

7- سبزي ها تازه مصرف شود و پس از خرد كردن بلافاصله پخته شود.

8- پس از جدا كردن پوست ميوه از قرار دادن آن در مجاورت هوا خودداري شود زيرا ويتامين هاي آن مخصوصا" ويتامين C از بين مي رود.

9- بهتر است سبزي ها به صورت خام مصرف شوند چون ويتامين هاي آن بيشتر حفظ مي شود.

گروه شير و لبنيات

اين گروه شامل شير، ماست، پنير، كشك و بستني است.

مواد مغذي مهم: پروتئين، كلسيم، فسفر، بعضي از انواع ويتامين هاي گروه B و ويتامين A.

واحد اندازه گيري: هر واحد از اين گروه برابراست با يك ليوان شير يا يك ليوان ماست يا 60-45 گرم پنير (دو قوطي كبريت پنير) يا يك ليوان كشك پاستوريزه يا يك و نيم ليوان بستني.

مقدار مصرف: براي افراد بزرگسال سالم مصرف روزانه 3-2 واحد توصيه مي شود. اين گروه براي رشد، استحكام استخوان ها و دندان ها، و سلامت پوست لازم است.

نكات مهم دراستفاده از گروه شير و لبنيات

1- حتي الامكان از شيرهاي پاستوريزه كم چربي (5/2 درصد يا كمتر) استفاده شود.

2- در صورت دسترسي نداشتن به شير پاستوريزه به شير تازه مقداري آب اضافه شود و به مدت بيست دقيقه جوشانده شود.

3- حتي الامكان از پنيرهاي تهيه شده از شير پاستوريزه استفاده شود.

4- پنير تازه را بايد به مدت حداقل 2 ماه در آب نمك نگهداري كرد و سپس مصرف كرد.

5- بستني هاي تهيه شده از شير پاستوريزه و يا جوشيده مصرف شود.

6- حتما" قبل از مصرف هر نوع كشك بايد مقداري آب به آن اضافه كرد و حداقل 10-5 دقيقه در حال به هم زدن جوشاند.

گروه گوشت، حبوبات، مغزها و تخم مرغ

انواع مواد اين گروه عبارتند از:

گوشت هاي قرمز (گوسفند و گوساله) گوشت هاي سفيد (مرغ، ماهي و پرندگان) امعاء و احشاء ‌(جگر، دل، قلوه، زبان و مغز)‌، تخم مرغ، حبوبات (نخود، لوبيا، عدس، باقلا، لپه و ماش) و مغزها (گردو، بادام، فندق، پسته و انواع تخمه).

مواد مغذي مهم:‌ پروتئين، آهن، روي و بعضي از انواع ويتامين هاي گروه B.

واحد اندازه گيري: هر واحد از اين گروه برابر است با 60 گرم گوشت لخم پخته (دو قطعه خورشتي) يا دو عدد تخم مرغ و يا يك ليوان حبوبات پخته (معادل نصف ليوان حبوبات خام) يا يك ليوان انواع مغزها (گردو، فندق، بادام، پسته و تخمه).

مقدار مصرف: براي افراد بزرگسال و سالم، مصرف روزانه 3-2 واحد از اين گروه توصيه مي شود. اين گروه براي رشد، خون سازي و سلامت دستگاه عصبي لازم است.

نكات مهم در استفاده از گروه گوشت، حبوبات، مغزها و تخم مرغ

1- پيش از پختن گوشت قرمز تا حد امكان چربي قابل رويت آن جدا شود.

2- قبل از طبخ گوشت مرغ، پوست آن جدا شود، زيرا حاوي چربي فراواني است.

3- تا حد امكان از سرخ كردن گوشت خودداري شود.

4- مغز، زبان، كله پاچه حاوي كلسترول بالايي هستند. تا حد امكان مصرف اين گونه مواد غذايي محدود شود.

5- براي طبخ گوشت يخ زده بايد بلافاصله بعد از خارج كردن از فريزر آن را پخت. اگر به هر دليلي لازم است گوشت از حالت يخ زده خارج شود، 24 ساعت قبل از طبخ بايد آن را از فريزر خارج و در يخچال نگهداري نمود.

6- بهتر است بيشتر از گوشت هاي سفيد مانند مرغ و ماهي به جاي گوشت قرمز استفاده شود.

7- براي بزرگسالان سالم مصرف حداكثر 5-4 تخم مرغ در هفته به شكل ساده يا داخل كوكو و املت منعي ندارد. در صورت ابتلا به هايپركلسترولمي، ديابت، سابقه فشارخون بالا و چاقي حداكثر تعداد تخم مرغ مجاز 3 عدد در هفته مي باشد.

8- مصرف حبوبات به علت دارا بودن فيبر و پروتئين زياد، توصيه مي شود.

9- انواع مغزها (گردو، فندق، بادام و پسته) ميان وعده هاي مناسب براي تامين پروتئين، انرژي و برخي از مواد مغذي مانند آهن هستند.

10- بهتر است مغزها (گردو، فندق، بادام و پسته) به شكل خام استفاده شوند و در صورت استفاده از نوع بو داده، به شكل كم نمك مصرف شود.

گروه متفرقه:

اين گروه شامل انواع مواد قندي و چربي ها است. برخي اقلام گروه متفرقه مانند كره، خامه، روغن مايع و شيريني جات، منبع خوبي براي تامين انرژي در كودكان كه به انرژي بيشتري جهت رشد نياز دارند، مي باشند. توصيه مي شود افراد بزرگسال در برنامه غذايي روزانه از اين گروه كمتر مصرف كنند.

انواع مواد غذايي اين گروه عبارتنداز:

الف- چربي ها (روغن هاي جامد و روغن هاي مايع، پيه، دنبه، كره، خامه، سرشير و سس هاي چرب مثل مايونز)

ب- شيريني ها و مواد قندي (مثل انواع مربا، شربت، قند و شكر، انواع شيريني هاي خشك و تر، انواع پيراشكي، آب نبات و شكلات)

پ- ترشي ها، شورها و چاشني ها (انواع ترشي و شور، فلفل، نمك، زردچوبه، دارچين و غيره).

ت- نوشيدني ها (نوشابه هاي گازدار، چاي، قهوه، انواع آب ميوه هاي صنعتي و پودرهاي آماده مثل پودر پرتقال و غيره).

چند توصيه:

- از مصرف روغن جامد پرهيز شود و از روغن مايع معمولي (روغن نباتي) براي پخت وپز و از روغن مخصوص سرخ كردني براي سرخ كردن مواد غذايي و يا تهيه غذا در حرارت بالا استفاده شود.

- از حرارت دادن روغن ها با شعله بالا و به مدت طولاني خودداري و براي سرخ كردن از روغن مايع مخصوص سرخ كردن استفاده شود.

- مصرف چربي ها، شيريني ها، و چاشني ها بسيار محدود شود.

- مصــرف نـوشيـدني هاي ذكر شده در گروه متفرقه محدود شود و به جاي آن ها نوشيدني هاي سالم مثل آب، شير، آب ميوه تازه و دوغ كم نمك ميل شود.

- براي رفع تشنگي، نوشيدن آب ساده بر هر آشاميدني ديگري ترجيح دارد.

- مصرف چيپس به دليل داشتن چربي و نمك زياد، بايد محدود شود.

- نمك بايد به ميزان كم مصرف شود و از نوع نمك يددار باشد.

گروه متفرقه در برنامه غذايي كودكان كه براي رشد به انرژي بيشتري نياز دارند ازاهميت ويژه اي برخوردار است.

هرم غذایی چیست؟

این متخصص طب سنتی با تعریف هرم غذایی و معرفی گروه‌های غذایی در آن گفت: در این هرم غذایی گروه‌هایی مانند نان و غلات، میوه، سبزی، شیر و لبنیات، گوشت، چربی‌ها و قند وجود دارند که انرژی تولید ‌شده به ازای هر واحد نیز مشخص است.

به گزارش فارس، علی حسینی گفت: هر کشوری راهنمای غذایی مخصوص به خود را دارد و در برخی از کشورها، این راهنمای غذایی به شکل هرم نشان داده می‌شود.

وی ادامه داد: هرم غذایی، گروه‌های غذایی و موادی که در هر گروه جای می‌گیرند را معرفی می‌کند بنابراین قرار گرفتن مواد غذایی در بالای هرم به این معنی است که افراد بزرگسال باید از این دسته از مواد غذایی کمتر مصرف کنند.

وی ادامه داد: دسته‌ای که در بالا قرار می‌گیرد قندها و چربی‌ها هستند و هرچه از بالای هرم به سمت پایین نزدیک می‌شویم به این معنی است که مقدار مصرف روزانه این دسته از مواد غذایی باید بیشتر از همه باشد.

این متخصص طب سنتی گفت: بهترین راه اطمینان از تعادل و تنوع در غذای روزانه استفاده از هر 5 گروه اصلی غذایی است؛ این 5 گروه شامل گروه نان و غلات، میوه‌ها، سبزی‌ها، شیر و لبنیات، گوشت، حبوبات، تخم مرغ و مغز‌دانه‌ها و گروه متفرقه‌ای به نام قندها و چربی‌ها می‌شود.

حسینی ادامه داد: مواد غذایی در هر گروه دارای ارزش غذایی تقریباً یکسانی است و می‌توان از یکی به جای دیگری به شرط رعایت مقادیر جایگزین استفاده کرد.

وی در پاسخ به اینکه انرژی هر یک از این واحد‌ها در هرم غذایی چگونه است، گفت: به عنوان مثال نان و غلات به ازای هر واحد از هرم غذایی 80 کیلو کالری انرژی می‌دهد، میوه 60 کیلوکالری، سبزی 25 کیلو کالری، شیر و لبنیات با چربی 2.5 درصد 90 کیلو کالری، گوشت با چربی متوسط 150 کیلوکالری و گروه چربی و قند به ترتیب هر گرم 9 کیلو کالری و 4 کیلو کالری انرژی تولید می‌کنند.

هرم غذايي تعداد        

هرم غذایی  یک راهنماست که تعادل، تنوع و میزان سهم مورد نیاز روزانه افراد را از گروه‌های غذایی نشان می‌دهد.هرم راهنمای غذایی از 5 گروه مواد غذایی تشکیل شده است شکل هرم به نحوی ترسیم شده است که قاعده یا پایین آن را گروه نان و غلات تشکیل می‌دهد که بزرگ‌ترین قسمت از هرم را تشکیل داده و نشانگر این است که یک فرد باید بیش از هر غذای دیگر، غذاهای غله‌ای مصرف کند.

گروه‌های بعدی گروه سبزی‌ها و سپس گروه میوه‌ها هستند . گروه سبزی‌ها قسمت بزرگ‌تری نسبت به گروه میوه‌ها را تشکیل می‌دهد و نشانگر اینست که میزان سهم مورد نیاز روزانه از گروه سبزی‌ها بیشتر از گروه میوه‌ها است.

گروه شیر و لبنیات و گروه گوشت و حبوبات در طبقه بالایی قرار دارند و میزان سهم آنها در برنامه غذایی روزانه کمتر از گروه‌های پایین تر است، هر چند که این دو گروه از اهمیت زیادی در برنامه غذای روزانه برخوردار هستند .در راس هرم که بخش کوچکی را تشکیل می‌دهد چربی‌ها، روغن‌ها و شیرینی‌ها قرار دارند که این بدان معنی است که میزان مصرف این مواد غذایی بایستی به کم‌ترین حد رسانده شود.

برای تنظیم رژیم غذایی روزانه و میزان مصرف غذا از هر گروه غذایی از اصطلاحی به نام ( واحد یا سهم) استفاده می‌شود.

منظور از یک واحد یا سهم در هر گروه ، مقدار غذایی است که دارای ارزش غذایی مشابه با سایر مواد غذایی در همان گروه است. به طور مثال یک لیوان شیر به عنوان یک سهم از گروه شیر و لبنیات از نظر ارزش غذایی معادل سه چهارم لیوان ماست از همان گروه است.

هرم راهنمای غذایی نشان می‌دهد که یک برنامه غذایی مناسب روزانه باید شامل تمام گروه‌های غذایی (5گروه) باشد و میزان سهم مورد نیاز از هر کدام از گروه‌های غذایی را مشخص می‌کند، همچنین هرم راهنمای غذایی بر مصرف بیشتر غلات، میوه‌ها و سبزی‌ها که بخش وسیع‌تری را اشغال می‌کنند، در برنامه غذایی روزانه تاکید دارد و افراد را تشویق می‌کند که مواد غذایی گیاهی را حتماً در برنامه غذایی روزانه بگنجانند.

لازم به ذکر است غذاهای یک گروه از هرم نمی‌توانند به جای غذاهای گروه دیگر مصرف شوند و هیچ کدام از گروه‌های غذایی هرم از گروه دیگر مهم‌تر نیستند.

گروه نان و غلات:

مواد غذایی مثل انواع نان ، برنج ، ماکارونی، رشته ،گندم، جو و ذرت در این گروه قرار می گیرند. گروه نان و غلات منبع كربوهيدرات هاي پيچيده و فيبر هستند . موادغذایی این گروه بیشتر نقش تامین انرژی بدن را به عهده دارند . علاوه بر آن موادغذایی این گروه حاوی ویتامینهای گروه B ، آهن و پروتئین نیز هستند .

ميزان توصيه شده مصرف روزانه از گروه نان وغلات 6 تا 11 واحد است.

هر واحد از موادغذایی این گروه برابر است با:

·         30 گرم نان يا يك كف دست بدون انگشت يا يك برش 10 در 10 سانتي متري از نان بربري، سنگك وتافتون و براي نان لواش 4 كف دست، يا

·         30 گرم يا سه چهارم ليوان غلات صبحانه ، يا

·         نصف ليوان برنج يا ماكاروني پخته، يا

·         يك چهارم ليوان غلات خام ( گندم ، جو)، يا

·         3 عدد بيسكويت ساده بخصوص نوع سبوس دار

موادغذایی این گروه بخشی از پروتئین دریافتی روزانه را تشکیل می دهند. البته نوع پروتئین موجود در برنج و گندم مانند پروتئین موجود در حبوبات، پروتئین گیاهی است و به همین دلیل توصیه می شود این دو نوع پروتئین بصورت مخلوط مصرف شوند مثلاً خوردن عدسی با نان و یا عدس پلو و لوبیا پلو.

چگونه باید از گروه نان و غلات استفاده کرد :

حتی الامکان برنج باید بصورت کته مصرف شود زیرا آبکش کردن برنج موجب می شود که ویتامین های گروه B که در برنج موجود است در آب حل شده و دور ریخته شود .

از نانهایی استفاده شود که در تهیه آنها جوش شیرین بکار نرفته است . نانی که با جوش شیرین تهیه می شود حاوی ماده ای بنام اسید فیتیک است که مانع از جذب آهن و سایر املاح دو ظرفیتی مثل روی و کلسیم می شود در نتیجه، کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن ، کمبود روی و کمبود کلسیم ایجاد می شود. اگر برای پخت نان از خمیر مایه یا خمیر ترش استفاده شود و خمیر نان کاملاً ور بیاید اسیدفیتیک آن مهار شده و مشکل کمبود ریزمغذیها بروز نمی کند .

ماکارونی هم مثل نان و برنج منبع تامین انرژی است. می توان ماکارونی را با پنیر تهیه کرد برای اینکار پس از اینکه ماکارونی پخته شد و در دیس یا بشقاب کشیده شد باید مقداری پنیر روی ان رنده کرد این غذا از ارزش پروتئین خوبی نیز برخوردار است(ترکیب پروتئین گیاهی و پروتئین حیوانی ) .

-         انواع غلات بو داده مثل برنجک، گندم برشته، ذرت بو داده تنقلات غذایی با ارزشی هستند و كودكان و دانش آموزان می توانند بعنوان میان وعده از آنها استفاده کنند.

-         انواع بیسکویت، ویفر، کیک و کلوچه نیز در گروه نان و غلات قرار دارند و اگر كودكان ودانش آموزان بصورت میان وعده مصرف نمايند بخشی از انرژی موردنیاز روزانه را تامین میكنند.

گروه سبزي ها 

انواع سبزی در این گروه جای می گیرند . سبزی ها در مقایسه با گروه های دیگر انرژی و پروتئین کمتری دارند و برعکس دارای مقدار قابل توجهی فیبر، ویتامین و املاح معدنی هستند. این گروه شامل انواع سبزي هاي برگ دار ، انواع كلم، هويج ،بادمجان، نخودسبز، لوبيا سبز، انواع كدو، فلفل، قارچ ، خيار ، گوجه فرنگي ، پياز و سيب زميني مي باشد.

اين گروه داراي انواع ويتامين هاي A ، B ،C ، مواد معدني مانند پتاسيم ، منيزيوم ومقدار قابل توجهي فيبر است.

ميزان توصيه شده مصرف روزانه سبزي ها 5-3 واحد مي باشد.

هرواحد از گروه سبزي ها برابر است با:

·         يك ليوان سبزي هاي خام برگ دار ( اسفناج، كاهو ، سبزي خوردن)، يا

·         نصف ليوان سبزي هاي پخته يا خرد شده ، يا

·         نصف ليوان نخود سبزي، لوبيا سبز وهويج خرد شده، يا

·         يك عدد گوجه فرنگي يا هويج يا خيار ، يا پياز يا سيب زميني متوسط

چگونه باید از گروه سبزی ها استفاده کرد:

-         حتی الامکان سبزی ها را باید بصورت خام مصرف کرد زیرا پختن سبزی بویژه اگر به مدت طولانی باشد موجب از بین رفتن ویتامین های آن می شود. سبزی خوردن، گوجه فرنگی، پیاز ، گل کلم، شلغم ، ترب ، انواع فلفل سبز مثال هایی از سبزی های خام هستند و در صورت در دسترس بودن باید مصرف آنها را همراه با غذا تشویق نمود .

-         دانش آموزان می توانند انواع ساندویچ ها را با سبزی های مختلف بعنوان میان وعده مصرف کنند مثلاً نان و پنیر و سبزی، نان و پنیر وگوجه فرنگی، نان و پنیر و خیار، نان و تخم مرغ و گوجه فرنگی .

-         اگر برای وعده ناهار یا شام سالاد در نظر گرفته می شود نباید از ساعات قبل سالاد را تهیه کرد زیرا ویتامین های موجود در اجزا سالاد مثل گوجه فرنگی ، پیاز ، فلفل دلمه ایی و ... در معرض هوا تخریب شده و از بین می رود.

-         کودکان سنین مدرسه و دانش آموزان را تشویق کنید که از جوانه گندم و جوانه ماش همراه با سالاد استفاده کنند. اگر مادران در منزل جوانه تهیه کنند حتی بعنوان تنقلات می توانند برای افراد خانواده بویژه کودکان و دانش آموزان از آن استفاده نمایند.

-         استفاده از انواع سبزیجات پخته همراه با غذا توصیه می شود مثلاً اسفناج پخته که همراه با ماست و یا کشک می توان از آن استفاده کرد. هویج پخته ، لوبیا سبز ، نخود فرنگی پخته ، سیب زمینی ، کدو حلوایی و لبو، گل کلم ، کرفس ، ریواس ، کنگر، بادمجان و کدوی خورشتی پخته از سبزیجاتی هستند که در کنار غذاهای مختلف می توان آنها را مصرف کرد

نکته :

سبزیجاتی مثل اسفناج بهتر است بدون آب و با حرارت کم پخته شود. لوبیاسبز، نخود فرنگی، هویج، چغندر، کدو حلوایی و کدوی خورشتی باید به صورتی پخته شود که در انتهای طبخ آب افزوده شده کاملاً به خورد آن رفته باشد.پختن سبزیجات در آب زیاد موجب حل شدن ویتامین ها در آب شده و به این ترتیب مقدار زیادی از ویتامین ها از دست می رود. در صورتی که پس از طبخ سبزی ها مقداری از آب آن باقی ماند از آن در طبخ غذاها باید استفاده شود.

در هنگام مصرف سبزی ها باید دقت شود که کاملاً شسته و ضدعفونی شده باشند. طرز شستن و ضدعفونی کردن سبزی در زیر شرح داده شده است :

اابتدا باید سبزی را با اب کاملاً شست تا گل و لای آن پاک شود . سپس باید نصف قاشق چایخوری مایع ظرفشویی را با 5 لیتر آب مخلوط کرده و سبزی را به مدت 5 دقیقه در آن قرار داد. پس از خارج کردن سبزی از محلول آب و کف، باید سبزی را با اب تمیز شستشو داد، سپس نصف قاشق چایخوری پودر پرکلرین را به 5 لیتر آب اضافه کرده و سبزی را به مدت 10 دقیقه در آن قرار داد و پس از آن مجدداً سبزی را با آب تمیز آبکشی نمود . ضدعفونی کردن سبزیجات خام قبل از مصرف برای پیشگیری از آلودگی انگلی بسیار حائز اهمیت است.

گروه ميوه ها تعداد مشاهده:     

انواع ميوه ها در این گروه جای می گیرند . میوه ها در مقایسه با گروه های دیگر انرژی و پروتئین کمتری دارند و برعکس دارای مقدار قابل توجهی فیبر، ویتامین و املاح معدنی هستند. اين گروه شامل انواع ميوه ، آب ميوه طبيعي،كمپوت ميوه و ميوه هاي خشك ( خشكبار) مي باشد.

مواد مغذي مهم اين گروه شامل ويتامين A ، ويتامين C ، فيبر ومواد معدني است.

روزانه 4-2 واحد از گروه ميوه ها بايد مصرف شود.

اين ویتامین ها و مواد معدنی موجود در ميوه ها برای مقاومت بدن در برابر بیماریها، ترمیم یا بهبود زخم ها و سلامت پوست بدن ضروری می باشند.

میوه ها يي که اندازه آنها حدوداً به اندازه یک سیب متوسط است مثل گلابی، پرتقال ، موز هر کدام 1 واحد هستند. در مورد میوه هایی که اندازه آنها کوچکتر است مثل گیلاس، آلبالو ، انگور ، توت و يا انار، نصف ليوان معادل يك واحد است.

نصف ليوان ميوه پخته يا كمپوت ميوه ، يا

يك چهارم ليوان ميوه خشك يا خشكبار ، يا

سه چهارم ليوان آب ميوه تازه وطبيعي هم معادل يك واحد از گروه ميوه ها مي باشند.

گروه گوشت و حبوبات  

انواع گوشتهای قرمز (گوسفند و گوساله ) گوشتهای سفید (مرغ ، ماهی وپرندگان) ،تخم مرغ و حبوبات ( نخود ، لوبیا ، عدس ، باقلا ، لپه ، ماش) و مغزها ( گردو، بادام، فندق، پسته و بادام زميني) در این گروه قرار دارند.

موادغذایی که در این گروه قرار می گیرند نقش مهمی در تامین پروتئین بدن دارند. موادغذایی این گروه علاوه بر پروتئین ، دو ريزمغذي آهن و روی را هم دارند . به همین دلیل برای رشد و خون سازی لازم هستند .

پروتئین ماده مغذی ضروری برای رشد و ترمیم بافت های بدن بشمار می رود به همین دلیل، پروتئین ها مواد سازنده بدن نامیده می شوند که از اسیدهای آمینه ضروری و غیرضروری تشکیل شده اند .

پروتئین دارای منبع غذایی حیوانی (شامل انواع گوشت ها و تخم مرغ ) و منبع غذایی گیاهی ( شامل حبوبات و مغزها مثل پسته ، بادام ، گردو و ... ) می باشد . پروتئین حیوانی تمام اسیدهای امینه ضروری برای رشد و ترمیم بدن را تامین می کند و به همین دلیل پروتئین با ارزش بیولوژیکی بالا نامیده می شود. پروتئین تخم مرغ با ارزش بیولوژیکی 100 از نظر کیفیت در بالاترین سطح قرار دارد و پس ازآن پروتئین شیر و سپس پروتئین گوشت، به ترتیب از کیفیت بالایی برخوردارند.

پروتئین گیاهی معمولاً تمام اسیدهای آمینه ضروری را ندارد بنابراین لازم است ترکیبی از حداقل دو پروتئین گیاهی (مثل غلات و حبوبات) مصرف شود تا یک پروتئین با کیفیت بالا به بدن برسد مثال هایی از این نوع ترکیب که در فهرست غذاهای سنتی ما وجود دارد عدس پلو، لوبیا پلو ، باقلا پلو، ماش پلو، عدسی با نان و خوراک لوبیا با نان می باشد.

مصرف مقدار کمی پروتئین حیوانی همراه با یک پروتئین گیاهی نیز ارزش پروتئین را افزایش می دهد مثال هایی از این ترکیب شامل : شیر برنج ،نان و شیر ، نان و ماست ، نان و پنیر، ماکارونی با پنیر، نان و تخم مرغ می باشد.

براي افراد بزرگسال وسالم روزانه 3-2 واحد از گروه گوشت، حبوبات و تخم مرغ توصيه مي شود

هر واحد از این گروه برابر است با:

·         2 تکه( هر تكه 30 گرم ) گوشت خورشتی پخته ، یا

·         نصف ران متوسط مرغ یا 60 يك سوم سينه متوسط مرغ ( بدون پوست) ، يا

·         يك تكه ماهی به اندازه كف دست بدون انگشت، یا

·         دو عدد تخم مرغ، یا

·         یک لیوان حبوبات پخته، يا

·         يك سوم ليوان مغز ها ( گردو، بادام ، پسته ، فندق ، بادام زميني)

اگر یک عدد تخم مرغ در وعده صبحانه، 2تکه متوسط گوشت(60گرم) در وعده ناهار و به اندازه یک لیوان عدس یا لوبیاي پخته همراه با نان در وعده شام مصرف شود در واقع 3 واحد ا زاین گروه مصرف شده است.

چند توصیه:

-         استفاده از غلات و حبوبات بو داده و برشته شده ( مثل برنجک، عدس برشته شده، گندم برشته و نخودچی) انواع مغزها مثل گردو، بادام ، فندق ، پسته و بادام زمینی بعنوان میان وعده بخشی از پروتئین موردنیاز روزانه را بخصوص براي كودكان ودانش آموزان تامین می کند.

-         بجای گوشت قرمز می توان از مرغ یا ماهی استفاده کرد. ماهی هاي كوچك مثل ماهي کلیکا یک منبع غنی از پروتئین با کیفیت خوب و ارزان قیمت است که با مصرف آن نیاز بدن به پروتئین تامین میشود . در ضمن چون با استخوان خورده می شود منبع خوبی از کلسیم نیز بشمار میرود.

نحوه استفاده از گروه گوشت، حبوبات و تخم مرغ :

در هنگام طبخ گوشت قرمز، چربی های قابل رویت آن باید جدا شود . پوست مرغ نیز حاوی مقدار زیادی چربی است و باید قبل از طبخ پوست آن جدا شود.

1. حتی الامکان بهتر است گوشت مرغ و ماهی بصورت آب پز ، یا کبابی مصرف شود و سرخ نشود.

2. در مصرف مغز و زبان بعلت وجود مقادیر زیاد کلسترول نباید افراط کرد.

3.بهتر است بجای گوشت قرمز، بیشتر از گوشت سفید(مثل مرغ و ماهی ) استفاده شود.

4.حبوبات منبع خوبی از پروتئین هستند و بصورت ترکیب با غلات، پروتئین با کیفیت بالا را برای بدن تامین می کنند . در صورتی که خوردن حبوبات ایجاد نفخ می کند، بهتر است به مدت یک شب خیسانده شده و پس از دور ریختن آب آن پخته شود. حبوبات منبع خوبي از فيبر هم هستند كه به سلاما دستگاه گوارش ، جلوگيري از يبوست ، كاهش جذب قند وجربي كمك مي كنند

5. اگر از مغزها (پسته ، بادام، گردو، فندق ) بعنوان میان وعده استفاده می شود بهتر است بو نداده و کم نمک باشد.

6.  اگر بخواهيد گوشت يخ زده را آّ پز كنيد بايد بلافاصله بعد از خارج كردن از فريزر آن را بپزيد. اگر به هر دليلي مي خواهيد گوشت از حالت يخ زده خارج شود ، آن را 24 ساعت قبل از طبخ از فريزر خارج كرده ودر يخچال بگذاريد.

7. مصرف روزانه سوسیس و کالباس به علت مواد افزودنی آن (بویژه نیتریت) که سرطانزا می باشد وسلامت انسان را به خطر می اندازد توصیه نمی شود . توصيه مي شود مصرف سوسيس وكالباس بسيار محدود شود ودر صورت مصرف سوسیس بهتر است بجای سرخ کردن آنرا آب پز یا کبابی تهیه کرد.

گروه شير و لبنيات تعداد مشاهده: 909  

گروه شیر و لبنیات :

این گروه مهمترین منبع تامین کلسیم مورد نیاز بدن بشمار می روند کلسیم در تشکیل استخوان و دندان و استحکام آنها نقش ضروری دارد. 99 درصد کلسیم بدن در استخوانها قرار دارد. در این گروه علاوه بر شیر فرآورده های آن مثل ماست، پنیر، کشک و بستنی قرار می گیرند. این گروه داراي کلسیم ، فسفر، پروتئین ، ویتامینB2 ، ويتامينB12 ، ويتامين A و ساير مواد معذي است. مصرف گروه شیر و لبنیات به علت آنکه مهمترین منبع کلسیم و فسفر می باشد برای استحکام استخوان ها و دندان ها لازم است، همچنین به علت داشتن ویتامین A برای رشد و سلامت پوست هم مفیدند .

موادغذایی که در این گروه قرار می گیرند ارزش غذایی مشابه دارند و می توانند بجای یکدیگر مصرف شوند. مقدار مواد مغذی (مثل کلسیم، پروتئین ... ) موجود در یک واحد از گروه شیر و لبنیات با هم برابرند.

ميزان توصيه شده روزانه از گروه شير ولبنيات 3-2 واحد است.

یک واحد از این گروه برابر است با :

·         یک لیوان شیر یا یک لیوان ماست كمتر از 5/2درصد چربي ، يا

·         60-45گرم پنیر (معادل يك و نيم قوطی کبریت پنیر) ، یا

·         یک چهارم لیوان کشک ، يا

·         2 ليوان دوغ، يا

·         يك ونيم لیوان بستنی

باتوجه به اهمیت تامین کلسیم، فسفر، پروتئین و ... برحسب اینکه کدامیک از این موادغذایی در محل زندگی بیشتر یافت می شوند، افراد بزرگسال سالم روزانه 3-2 واحد از اين گروه بايد مصرف كنند.

مثالهای زیر مقدار مصرف روزانه گروه شیر و لبنیات که نیاز به این گروه را تامین می کند را نشان می دهد :

اگر در طول روز یک لیوان شیر، یک لیوان ماست و يك ونيم قوطي كبريت پنیر مصرف شود در واقع 3 واحد از گروه شیر و لبنیات خورده شده است ويا اگر دو لیوان ماست و يك ونيم قوطی کبریت پنير در طول روز مصرف شود، در این صورت 3 واحد از گروه شیر و لبنیات مصرف شده است .

چگونه باید از گروه شیر و لبنیات استفاده کرد:

1.توصيه مي شود از شیرهای پاستوریزه شده دو و نيم درصد چربي و يا كمتراستفاده شود..

2.در صورت عدم دسترسی به شیر پاستوریزه باید شیر تازه را مدت 10 دقیقه در حال هم زدن جوشانید و سپس مصرف نمود.

3. از مصرف پنیر تازه باید پرهیز شود مگر اینکه با شیر پاستوریزه تهیه شده باشد.

4. هنگام استفاده از کشک باید دقت شود کپک زدگی و بوی نامطبوع نداشته باشد . کشک مایع را قبل از مصرف باید به مدت 5 دقیقه جوشانید.

5.از بستنی هایی که با شیر جوشیده شده و یا پاستوریزه تهیه شده اند باید استفاده شود . درعين حال بايد توجه داشت كه مصرف زياد بستني بدليل كالري بالاي آن مي تواند منجر به اضافه وزن وچاقي شود.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: