دانستنیهای مغز انسان

امروزه شواهد بسیاری وجود دارد کهثابت می کند هزاران سال قبل در کشورهایی نظیر مصر و یونان کنکاش و تحقیقات زیادی درمورد مغز انسان صورت گرفته است .

علاقه انسان ها به داشتن اطلاعاتی در موردمغز و نحوه عملکرد آن به سالها پیش باز می گردد .امروزه شواهد بسیاری وجود دارد کهثابت می کند هزاران سال قبل در کشورهایی نظیر مصر و یونان کنکاش و تحقیقات زیادی درمورد مغز انسان صورت گرفته است . این ارگان پیچیده و شگفت انگیز همیشه برایپژوهشگران و دانشمندان سوژه جالب و بحث برانگیزی بوده است .در این مقاله سعی شده تابه شیوه بسیار ساده و قابل فهمی ، چگونگی رشد و تکامل مغز و نوع کارکرد آن در مراحلمختلف زندگی از ابتدای پیدایش سلول های مغزی تا زمان پیری شرح داده شود. بسیاری ازدانشمندان و کارشناسان امور روان شناسی عقیده دارند که با دانستن اطلاعات مفید وضروری در مورد مغز انسان و نحوه عملکرد آن ، می توان برای بسیاری از بیماری ها وناهنجاری ها و اختلالات روانی توجیه مناسب و در خوری ارائه داد علاقه انسان ها بهداشتن اطلاعاتی در مورد مغز و نحوه عملکرد آن به سالها پیش باز می گردد .امروزهشواهد بسیاری وجود دارد که ثابت می کند هزاران سال قبل در کشورهایی نظیر مصر ویونان کنکاش و تحقیقات زیادی در مورد مغز انسان صورت گرفته است . این ارگان پیچیدهو شگفت انگیز همیشه برای پژوهشگران و دانشمندان سوژه جالب و بحث برانگیزی بوده است .در این مقاله سعی شده تا به شیوه بسیار ساده و قابل فهمی ، چگونگی رشد و تکامل مغزو نوع کارکرد آن در مراحل مختلف زندگی از ابتدای پیدایش سلول های مغزی تا زمان پیریشرح داده شود. بسیاری از دانشمندان و کارشناسان امور روان شناسی عقیده دارند که بادانستن اطلاعات مفید و ضروری در مورد مغز انسان و نحوه عملکرد آن ، می توان برایبسیاری از بیماری ها و ناهنجاری ها و اختلالات روانی توجیه مناسب و در خوری ارائهداد.
●مغزجنین انسان مغز جنین و نوزاد تازه متولد شده به عقیده دانشمندان یک معمای پر رمز وراز است که به تازگی تلاشهای زیادی جهت پرده برداشتن از این رازهای پرابهام صورتگرفته است . شروع این معمای پیچیده در رحم مادر است.تنها چهار هفته بعد از لقاح وبارورشدن تخم ، نخستین سلولهای مغزی یعنی نورون ها ، به میزان شگفت انگیز و حیرتآوری ( حدود ۲۵۰ هزار نورون در هر دقیقه ) شروع به رشد و تکثیر می کنند.میلیونهاسلول مغزی شروع به برقراری ارتباط با یکدیگر کرده و بدین ترتیب میلیاردها میلیاردارتباط میان سلولهای مغزی ایجاد می شود. جال اینکه هر سلول مغزی دقیقا در جای مناسبخود قرارمی گیرد و تمامی ارتباطات و پیوند میان نورون ها با دقت و سازماندهی شده میباشند.در این مجموعه عجیب و خارق العاده هیچ چیز اتفاقی یا تصادفی صورت نمی گیردگویی تشکیل مغز و پیوند سلولهای مغزی یک برنامه کاملا از پیش طراحی شده و منظم میباشد. چشمان نوزاد تازه متولد شده و قشر مخ در ناحیه بصری و بینایی بعد از تولدنوزاد هم رشد می کند بنابراین پاسخ به محرک های گوناگون از طریق چشمها نشان می دهدکه قشر مخ در حال تکامل و رشد است.به عقیده پزشکان چنانچه نوزادی با دید غیرعادی بهدنیا بیاید و نتواند نسبت به محرک های محیطی از طریق چشمان خود به خوبی پاسخ دهد،می بایست از نظر مغزی مورد بررسی کامل قرار بگیرد. ● مغز کودکان مغز انسان در سنینکودکی مانند یک موتور بسیار فعال آماده یادگیری است . یک کودک ابتدا می آموزد کهچهار دست و پا حرکت کند، سپس راه برود و سرانجام دویدن را می آموزد، در همین سنینمغز انسان به او دستور می دهد که فکر کند ، از عقل و شعور خود بهره ببرد، به اطرافتوجه کند ، به خاطر بسپارد و بیاموزد .اما به عقیده روان شناسان مغز یک کودک دریادگیری زبان به طور شگفت انگیزی عمل می کند. در سنین بزرگسالی مرکز تکلم و یادگیریزبان در نیمه چپ مغز است ، اما مغز کودکان کمتر تخصصی شده و در واقع هنوز قسمت هایمختلف آن به فاکتور های متفاوت مربوط نمی شود و تمام قسمتهای مغز یک کودک یکسالهبرای یادگیری زبان و تکلک فرمان می دهد نه فقط سمت چپ مغز اما کم کم و با بالا رفتنسن یادگیری زبان به سمت چپ مغز منحصر می شود . حال چنانچه به هر دلیلی مغز انسان دردوران کودکی تحت تاثیر یک بیماری خاص قرار بگیرد ، تاثیرات مخربی بر رشد مغز و نحوهعملکرد آن می گذارد.مانند آنچه که در بیماری صرع روی می دهد.
●مغز نوجوانان و جوانانهنگامی که مغز یک انسان بالغ در سنین نوجوانی مورد بررسی قرار می گیرد ، راز و رمز، پیچیدگی ، افکار بکر و دست نخورده ، هیجانات و در کنار همه اینها یاس و ناامیدینیز یافت می شود . در این سنین هورمون های مختلفی در مغز انسان ترشح می شود که برکل سیستم بدن انسان تاثیر گذارند. در این سن قشر پیشین مخ که مرکز استدلال و کنترلمیل و هوس است ، همچنان در حال پیشرفت و تکامل است .به همین دلیل سن نوجوانی ،سنغلیان احساسات و عواطف و استدلال های بی منطق و نادرست است. نکته جالبی که توجهپژوهشگران و دانشمندان را به خود جلب کرده است مساله خواب در سنین نوجوانی است کهاکثر نوجوانان با آن مشکل دارند .مثلا این که شبها نمی توانند خوب بخوابند و صبحهابه سختی از خواب بیدار می شوند.این مساله قطعا با مغز و نحوه عملکرد آن در این سن ویا تاثیر هورمون های مختلف بر آن درارتباط است و دانشمندان در پی یافتن جوابی برایاین سوالات هستند.یکی از مهمترین اختلالات مغزی و روانی که معمولا افراد بالای ۱۲سال را تهدید می کند اسکیزوفرنی است که به جنون جوانی نیز شهرت دارد.
●مغزبزرگسالان مغز بزرگسالان یک نمونه کامل از نیروی عقلانی و فهم و هوش انسانی است . علاوه بر تفکر و تعقل احساسات نیز بطور عمده توسط مغز کنترل می شوند. بیان احساساتو تعقل یک واکنش و تبادل حیاتی و مهم وجود دارد .همه ما می دانیم عملکرد نادرست مغزمی تواند باعث بروز درد در نواحی مختلف بدن ، گریه ، افسردگی ، استرس ، ضعف وناتوانی احساسی شود .ضمنا مغز به روی کنشها و واکنش های احساسی و عاطفی نیز تاثیرمثبت دارد. مانند خنده ، هیجان ، شادی و عشق ، دانشمندان توانسته اند بخشی از مغزرا که باعث خنده می شود به دقت مشخص کنند.بسیاری گمان می کردند که احساسات و عواطفناملموس و غیر قابل درک هستند ، اما امروزه با بررسی مغز افراد بزرگسال ثابت شدهاست که مرکز احساسات و عواطف مختلف در مغز کاملا مشخص است و این کیفیت ها غیر قابللمس و نامحسوس نیستند. سیستم مغز به گونه ای عمل می کند که ما حس پنجگانه لامسه ،بویایی ،شنوایی و چشایی و بینایی را به طور کامل حس کرده و درک می کنیم .اما هیچفکر کرده اید که زندگی ما انسان ها بدون احساسات و عواطف ، بی معنی و پوچ خواهدبود! عملکرد مغز در این میان بسیار مهم و حیاتی است .
●مغز افراد سالخورده و پیرمغز انسان تا آخرین سالهای عمر و در سنین پیری می تواند به خوبی کار کرده و عملکردمطلوبی داشته باشد .دانشمندان دریافته اند که مغز انسان حتی در سنین ۸۰ تا ۷۰ سالگیهم می تواند به ساختن نورون های جدید ادامه دهد .بر خلاف برخی تصوراتی که در گذشتهوجود داشت مبنی بر این که با افزایش سن و پیر شدن انسان تعداد زیادی از سلولهای مغزتحلیل می روند. این در حالی است که اخیرا ثابت شده است که با افزایش سن مغز انسانهمچنان فعال است و حتی دانایی و تعقل و قدرت اندیشیدن نیز بیشتر از گذشته می شود. با این حال بیماریها ی مغزی ای وجود دارند که با بالا رفتن سن و پیر شدن بیشتر خودرا نشان می دهند مانند الزایمر و زوال عقل .اما دانشمندان امیدوارند که با انجاممطالعات بیشتر بر روی این سیستم پیچیده و خارق العاده راه حل هایی برای پیشگیری ازابتلا به این قبیل بیماریهای مغزی دریابند.